Najprostszy samoster wiatrowy

The simplest wind selfsteering gear

Czego oczekujemy od samosteru? Przede wszystkim skutecznego działania i niezawodności. Lepiej używać prostej konstrukcji która doprowadzi nas do mety niż skomplikowanej która zawiedzie w połowie drogi. Podczas regat Setką przez Atlantyk zastosowano jeden samoster z płetwą wspomagającą na krawędzi spływu steru, dwa samostery typu servo-pendulum i osiem najprostszych samosterów działających bezpośrednio na rumpel.  Wszystkie samostery były wykonane samodzielnie. Zawiódł tylko jeden servo-pendulum. W połowie Atlantyku nie wytrzymał obciążeń na dużych falach i przy silnym wietrze.  Prowadzący na drugim etapie Kacper Kania stracił pozycję i ręcznie sterował do końca wyścigu. Najprostsze samostery mieli zwycięzcy Setką przez Atlantyk 2012 i 2016 - Szymon Kuczyński i Lech Stoch.

Poniżej na fotografiach i rysunkach pokazuję najczęściej stosowany samoster. Nie jest szczególnie wrażliwy na zmiany wiatru ani precyzyjny. Ma jednak najważniejsze zalety, jest prosty i niezawodny. Jest przy tym tani i można go zbudować w czasie mniejszym niż jedna godzina. Budowa jest bardzo prosta i każdy sobie z nią poradzi. Koszt znikomy. Jedna rurka, dwie listewki, dwa kawałki sklejki, dwie zawleczki i dwie podkładki mogą Was przeprowadzić przez ocean.  Servo-pendulum precyzyjniej prowadzi łódkę pod dużymi żaglami. Warto jednak zabrać ze sobą prosty zapasowy samoster. 

What do we expect from a self steering gear? Above all, effective operation and reliability. Better to use a simple structure that will lead us to the finish than a complicated one that will fail halfway. During the Setka across the Atlantic, one self-steering with a booster blade on the edge of the rudder trailing edge, two servo-pendulum self-steering gears and eight of the simplest self-steering systems acting directly on the tiller were used. All the self steering gear were self-made. Only one servo-pendulum failed. In the middle of the Atlantic, it could not withstand the loads on large waves and strong winds. The leader of the second stage, Kacper Kania, lost his position and steered by hand until the end of the race. The simplest samosters had the winners of the Hundred by Atlantyk 2012 and 2016 - Szymon Kuczyński and Lech Stoch.

Below, in the photos and drawings, I show the most commonly used self-steering. It is not particularly sensitive to wind changes or precise. However, it has the most important advantages, it is simple and reliable. It is also cheap and can be built in less than an hour. The construction is very simple and anyone can handle it. Negligible cost. One tube, two slats, two pieces of plywood, two pins and two washers can guide you across the ocean. The servo-pendulum guides the boat more precisely under large sails. However, it is worth taking a simple spare self-steering gear with you.

Zapasowy samoster "Skwarka"

Spare self-steering of "Skwarek"

Samoster rozłożony i schowany w forpiku

Self-steering gear unfolded and hidden in the forepeak

Dwa klocki z twardego drewna służą do osadzenia osi samosteru. Osią jest rurka ze stali AISI316 o średnicy 25mm i grubości ścianki 1,5mm.

Two hardwood blocks are used to seat the self-steering axle. The axis is a tube made of AISI316 steel with a diameter of 25mm and a wall thickness of 1.5mm.

Części samosteru

Self-steering gear parts

Wiele rzeczy można rozwiązać indywidualnie. Na przykład sklejkę 4mm mozna zastąpić arkuszem poliwęglanu komorowego.

Many things can be solved individually. For example, 4mm plywood can be replaced with a sheet of cellular polycarbonate.

Wymiary

Dimensions

Na obwodzie koła wiercimy otwory co 5 lub 10 stopni. Linkę mocujemy małą szekielką lub przetyczką. Zakładanie linki na rumpej moze ułatwić niewielki kawałek lekkiego łańcuszka nakładany na osadzoną w rumplu obciętą śruba.

We drill holes every 5 or 10 degrees around the circumference of the circle. Fasten the rope with a small shackle or a pin. Attaching the line to the tiller can be facilitated by a small piece of light chain placed on the cut bolt embedded in the tiller handle.

Aby samoster działał dobrze trzeba zadbać o ustawienie zawiasów tak by poruszały się bez dużych oporów oraz o prawidłowe zrównoważenie steru. Siła na sterze Globe 5.80 powstaje ok. 15 mm za osią obrotu. Moment tej siły jest niewielki a praca samosteru lekka. Żeby tak było trzeba, prawidłowo zamontować zawias do płetwy steru.

For the self-steering to work well, you need to set the hinges so that they move without much resistance and the correct balance of the rudder. The force at the Globe 5.80 rudder is generated approx. 15 mm behind the axis of rotation. The moment of this force is small and the work of the self-steering is light. For this to be the case, properly install the rudder blade hinge.